Değerler Eğitimi Projesinin Amaçları ve Gerekçesi

 PROJENİN AMAÇLARI

 Proje "değerler erozyonuna çözüm arayışının" bir ürünüdür. Çocuklarımızın sağlıklı kişiliğin temel taşlarını oluşturan toplumsal ve evrensel değerleri kazanmalarını ve kişiliklerinin her yönüyle gelişmesini sağlamak, öğrencilerimizi toplumsal ve evrensel değerlerle donanmış ve bu değerlerle yaşamayı yaşam biçimi haline getirmiş bireyler olarak yetiştirmek, çeşitli programlar aracılığı ile, öğrencilerin temel insani özellikleri kazanmasını sağlamak, değerlere karşı duyarlılık oluşturmak ve onları davranışa dönüştürme konusunda öğrencilere yardımcı olmak bu projenin temel amaçlarıdır. Bu temel amaçlar çerçevesinde gerçekleştirilmek istenen somut hedefler şunlardır:

a)Öğrencilere temel insanî değer ve erdemlerin kazandırılması, değerlere karşı duyarlılık oluşturulması ve onları davranışa dönüştürülmesi,

b) Toplum tarafından kabul gören değerlerin uygun okul ortamı oluşturularak geliştirilmesi ve pekiştirilmesi.

c) Öğrencilerin sorumluluk duygularının geliştirilmesi.

d) Akademik bilgi ve gerçek hayatta rehberlik edecek ahlaki değerlerle donatılmış öğrencilerin yetiştirilmesi.

e) Kültürel kodların güçlendirilmesi,

f) Okul ve çevresindeki sosyal yaşamın ahlaki ve etik değerlere uygun olarak şekillenmesi,

g) "Ahlak Temelli Disiplin" kavramının yerleştirilmesi.

h)  Öğrencilerde ahlaki bir topluluk bilincinin oluşturulması.

 PROJENİN GEREKÇESİ

Baş döndürücü değişim çağında, binlerce yıllık deneyimlerden süzülüp gelen geleneksel değerlerin korunması eğitimin en özel çalışma alanlarından biri haline gelmiştir. Okulun iki temel sorumluluğu öne çıkmaktadır:

1)    Geçmişten devralınan geleneksel kültürel değerleri yeni hayat biçimleri içerisine faydalı bir şekilde nasıl alabiliriz?

2)    Yeni kültürel değerleri geleneksel kültür sistemi içerisine nasıl yerleştirebiliriz? Değerler Eğitimi Projesinin neden bir zorunluluk olduğu, aşağıdaki iki soruya verilecek cevaplarla ortaya çıkmaktadır.  

§  Bir taraftan muasır medeniyeti yakalarken aynı zamanda kendimiz olarak nasıl kalabiliriz?  

§  Hem modern dünyaya yön verebilmek ve hem de kendi kültürel değerlerimizi koruyarak toplumsal çözülmeye maruz kalmamak nasıl mümkün olabilir?

Değerler doğru ve yanlışın ayırt edilmesine yardım eden temel inançlardır. Hayata denge ve anlam katarak, toplumu oluşturan bireylerle birlikte yaşamaya imkân tanırlar. Değerler doğuştan getirilmeyip, gözlem ve etkileşim sonucunda yaşayarak öğrenilirler. Bu tespit okulun değerler eğitimi konusundaki en büyük sorumluluğunu öne çıkarmaktadır.

 Eğitim, toplumun idealine yönelik değerler sistemini bireylere iletmede önemli rol oynamaktadır. Okulların, önemli görevi, kültür aktarımında okul programında açık olarak belirtilen veya belirtilmeyen değerleri öğretmek, öğrencileri belirlenen kurallar doğrultusunda disipline etmek, ahlaki gelişimine katkıda bulunmak, karakterini ve benlik algısını olumlu yönde etkilemektir. Okullar bazı değerlerin takdir edildiği ve öğretildiği yerler olduğuna göre orada bulunan öğretmen ve yöneticilerin de bu değerlere sahip olması ve öğrencilere rol model olmaları gerekmektedir.

Birey, ileriki dönemlerde kişiliğini, bakış açısını, davranışlarının yönünü belirleyecek, onun tanınmasında temel ölçütler olarak işlev görecek değerleri yaşarken kazanır. Bu yüzden bireyin belirli değerlerin farkına varması, yeni değerler üretmesi, benimsemesi ve kişiliğine mâl ederek davranışları ile sergilemesi başlı başına bir eğitim ve eğitici sorumluluğudur. Buna kısaca değerler eğitimi denilmektedir.

Değerler eğitiminin hedefi, değerler oluşturmak ve değerlerini davranış haline getiren bireyler yetiştirmektir. Değerler anlatmakla veya tanımlamakla elde edilemezler. Doğrudan yaşanmalı, içselleştirilmeli ve onlara ilişkin duygularla verilmelidir. Değerler yaşanılarak bir kimlik kişilik boyutu haline gelir. Değer eğitiminin ön koşulu ise, çocuğa özgür iradesini kullanacak ortam hazırlamaktır. Dayatma, baskı ve koşullandırma ile yapılan eğitim çocuğun kendinden çok başkalarının isteklerini gerçekleştirme işlevine sahip olur.

Araştırmalar düşünceli, saygılı, güvenilir, adil, sorumlu, kısacası iyi insanların yaşamda daha başarılı olduğunu göstermiştir. Bu nedenle, değerler eğitimi, okullarda en az matematik ve Türkçe eğitimi kadar önemli ve gereklidir. Değerleri önemsemeyen ve bu değerlere uymayan çocukların yetişkin olduklarında iş, aile ve sosyal yaşamlarının iyi gitmediği araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır.

Ülkemizde değerler eğitimi değişik evrelerden geçmiştir. Değerler eğitimi kimi zaman ayrı bir ders olarak okutulmuş, kimi zaman da diğer derslerin içerisinde öğrencilere verilmeye çalışılmıştır. Günümüzde değerler eğitimi, diğer derslerin konuları içerisinde verilmeye çalışılmaktadır. Bu durum etkili bir değerler eğitimi verilebilmesi için her şeyden önce tesadüfî olmayan, planlı bir eğitim anlayışına duyulan ihtiyacı ortaya çıkartmaktadır.

Ders kitaplarında yer alan, kardeşlik, vatan sevgisi, nezaket ve görgü kuralları, vatan sevgisi, sabır, adil olma, aile birliğine önem verme, bağımsızlık ve özgür düşünebilme, barış, iyimserlik, duyarlı olma, dürüstlük, estetik duyguların geliştirilmesi, hoşgörü, misafirperverlik, saygı, sevgi, sorumluluk, temizlik, vatanseverlik gibi birçok değerin okullarda yapılacak olan etkinlikler ve uygulamalarla hayata geçirilmesi davranışa dönüştürülmesi önemlidir.

Kaynak: İSTANBUL İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ DEĞERLER EĞİTİMİ PROJESİ UYGULAMA KILAVUZU